Đổi mới phương pháp dạy học luôn là yêu cầu, đòi hỏi ở tất cả các môn học, nhất là trong cảnh do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, học sinh phải học online một cách triền miên. Mục đích hướng tới của việc đổi mới phương pháp là phát huy được tính chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh trong từng môn học. Sự tính cực chủ động đó không chỉ được thể hiện qua sự tương tác trực tiếp với giáo viên trong tiết học mà còn được thể hiện qua sự chuẩn bị kiến thức cho mỗi đơn vị bài học mới.

Với môn Ngữ văn, mỗi bài học liên quan đến văn bản đều có một phần đơn vị kiến thức khái quát về tác giả, tác phẩm. Nội dung kiến thức này tuy rất quan trọng, nhưng chủ yếu được trình bày theo phương thức thuyết minh và hết sức cô đọng nên ít nhiều không gây được hứng thú cho học sinh. Đứng trước thực tế này, ở học kì 1 năm học 2021–2022, các thầy cô giảng dạy môn Ngữ văn khối 11 của trường Chuyên Ngoại ngữ đã xây dựng dự án học tập “Học liệu video về tác giả” để hướng dẫn học sinh tham gia thực hiện.

Thời gian thực hiện dự án được quy định trong 2 tuần. Sản phẩm yêu cầu là 1 video có thời lượng từ 10 đến 15 phút, giới thiệu tác giả, tác phẩm bằng hình ảnh động kết hợp với lời bình, lời thuyết minh. Về nội dung phải đảm bảo chung được yêu cầu về kiến thức: tác giả (thông tin về tiểu sử – con người, cuộc đời, sự nghiệp văn học – tác phẩm chính, phong cách nghệ thuật…); tác phẩm (thông tin về tác phẩm học trong chương trình: xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, giá trị nội dung, nghệ thuật…). Về hình thức, video phải có hình ảnh đẹp, sinh động, có lời bình/thuyết minh chính xác, phù hợp, truyền cảm… 

Để thực hiện dự án, giáo viên phải chia lớp thành 4 hoặc 8 nhóm, chọn 4 tác giả (chương trình kì 1), hoặc 8 tác giả: (chương trình kì 1 và kì 2), cho bốc thăm mỗi nhóm tương ứng 1 tác giả văn học. Trong 2 tuần, nhóm học sinh lên kế hoạch và triển khai thực hiện, dựng thành công 1 video Học liệu về nhà văn và tác phẩm. Thầy cô đóng vai trò hướng dẫn, góp ý trong quá trình học sinh làm dự án và đánh giá, lấy điểm khi học sinh công bố dự án.

Sau hai tuần triển khai thực hiện, đến nay, hầu hết các lớp đã hoàn thành dự án. Nhìn lại thành quả là các video do học trò dàn dựng, thầy cô không khỏi vui mừng và tự hào khi thấy được ý thức làm việc nghiêm túc và tinh thần sáng tạo tuyệt vời của các CNNers.

Trong điều kiện dịch bệnh còn nhiều diễn biến phức tạp, khi việc học tập và kiểm tra đánh giá trực tuyến trở thành thách thức với học sinh và giáo viên cả nước, trường THPT Chuyên Ngoại ngữ không ngừng đổi mới, sáng tạo trong việc xây dựng các dự án học tập phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh thực tế. Những dự án học tập như “Video học liệu về tác giả” rất cần được khuyến khích, nhân rộng để việc học tập môn Ngữ văn nói riêng và các môn học khác nói chung thêm phần hiệu quả và thú vị.

Tin bài: Đặng Ngọc Khương – GV Ngữ văn